సుందరకాండ లఘుపారాయణ - Sunderakanda Song

సుందరమైనది సుందరకాండ 

సుందర మెంతో సుందరము..| 

మారుతి విజయం మరి మరి వినగా 

మనసే పరవశ మొందెనుగా|| 

సుగ్రీవుండను వానర రాజు 

శ్రీరాముని ప్రియ మిత్రుండు | 

సీతను వేడుకగా నలుదిక్కులకు 

వానర సేనను పంపెనుగా||1|| 

నలుడు నీలుడు జాంబవంతుడు 

జాతి సుతుడగు అంగడు..| 

హనుమంతుడు.. వెంటరాగా 

దక్షిణ దిక్కుగా పయనించే ||2|| 

శత యోజనముల విస్తీర్ణముగల 

సంద్రము నెట్టుల దాటుదము| 

జానకి నెట్టుల చూచెద మనుచు 

దుఃఖము నొందిరి కపివరులు||3|| 

అతి భీకరమగు సంద్రము దాటగ 

అంజని సుతునికి తగుననుచు| 

ఉత్సాహంబును కలుగ జేసిరి 

హనుమను అందరు కీర్తించి ||4||                                                                                 ||సుందర||

ఆంజనేయుడు మహేంద్రగిరిని 

కరచరణంబుల మర్ధించి| 

దేహము పెంచి అతివేగంబున 

ఆకాశంబున విహరించె|| 5|| 

కృత యుగంబున పర్వతంబులు 

రెక్కలు కలిగి గగనమున| 

విహరించుచు భయ బ్రాంతులు గొల్పగ 

మునులా ఇంద్రుని ప్రాదించె || 6 || 

దేవరాజు తన వజ్రాయుధముతో 

అన్నీ రెక్కలు ఖండింప| 

మైనకంబను గిరి రాజంబును 

వాయుదేవుడే కాపాడే || 7 ||  

పాతాళంబున వశించు దనుజులు 

పైలోకములకు రాకుండా| 

అడ్డుగా నిలచిన ఆ మైనకుని 

సాగరుడంతట పిలిచెనుగా|| 8 ||                                                                                   ||సుందర||

మారుతి మనకు ఆత్మ బంధువు 

ఆతనిని సన్మానింపు మన| 

అలసట తీరగ నపై నిలుమని 

ఎదురుగా నిలిచెను గిరిరాజు || 9 || 

అనిల కుమారుడు ఆనందించి 

జానకి మాతను చూచిన గాని| 

విశ్రమించనని బయలు దెరగ 

సంతసించిరా దేవతలు ||10 || 

మునులంతా ఆ పవనాత్మజుని 

దీక్షను పరీక్ష చేయగను |

నాగజనని ఆ సురసదేవిని 

ప్రార్థన చేసి పంపిరిగా || 11 || 

వికృత రూపము దాల్చిన సురస 

గుహవాలె నోటిని తేరిచెనుగా| 

నోటిని దాటి పోలేరెవరని 

హనుమకు అడ్డుగా నిలిచెనుగా || 12 ||                                                                                 ||సుందర||

 

సూక్ష్మ రూపమును దరించి మారుతి 

సురసనోటిలో చొచ్చుకొని | 

అతివేగంబున బయటకు వెడలగ 

గంధర్వాదులు హర్షించే || 13 || 

మేని నీడను పట్టి లాగెడి 

సింహిక యనెడి రక్కసిని|  

సంహరించి ఆ సమీర సూతుడు 

సాగర తీరము చేరెనుగా || 14 ||   

త్రికూట పర్వత శిఖరమునున్న 

లంకను చేరి లంకిణిని| 

జయించి హనుమ సూక్ష్మరూపియై 

రావణ గృహమున వేదికెనుగా || 15 || 

మేడలు మిద్దెలు నివాస గృహములు 

అంతఃపురములు హర్యములు| 

భవనంబులను వెదకిన హనుమ
జానకి జాడను కానడాయ్యె ||16 ||                                                                                ||సుందర||

అశోక వనిలో వృక్షము క్రిందను 

రక్కసి మూకల మధ్యనను| 

చిక్కినను, బహు చక్కగా నున్నా 

సీత మాతను చూచెనుగా || 17 || 

అతి దుక్కితయగు ఆ వైదేహిని 

తననే వరించి చేరుమని| 

భాదించెడి రావణుని చూచెను 

మారుతి వృక్షము పై నుండి || 18 || 

రాణులు ధర్మము లెన్ని చెప్పినను 

రావణుడెమియు వినకుండె|  

మనసే మారని ఆ సీతమ్మకు 

రెండు మాసములు గడువిచ్చే ||19 ||  

రాక్షస వనితల కఠినపు మాటలు 

రాముని సతిని భాదింప| 

త్రిజటయనెడి ఓక రాక్షస వనిత 

స్వప్నము కాంచితినని తెలిపె || 20 ||                                                                              ||సుందర||

లంకానాథుని అపజయంబును 

రామచంద్రుని విజయమును | 

కలగంటినని సీతకు తెలుపు 

శుభ శకునంబులు మొదలైయ్యె || 21 || 

రామ లక్ష్మణుల గుణ గణములను 

గానము చేసి హనుమయ్య| 

రామదూతనని విదేహ పుత్రిని 

నమ్మింపగ నిజ రూపము నిలచె || 22 || 

అమ్మ రాముడు నీ విరహమున 

అన్న పానములు లేకుండా| 

అతి దుఃఖితుడై ఈ ఉంగరమును 

అనువాలుగా పంపెనుగా || 23 || 

హనుమ పలుకులు విన్న జానకి 

ఆనందములో మునిగెనుగా| 

సాగర లంగన చేసిన నీవు 

మహాను భావుడవని పొగిడే || 24 ||                                                                               ||సుందర||

సుగ్రీవాది వానర సేనతో 

లంకను చేరి రావణుని | 

సంహరించి నను చేరదీయమని 

రామచంద్రునకు తెలుపుమనే || 25 || 

సీతమ్మయు తన ఆనవాలుగా 

కాకాసురుని కదా తెలిపి | 

చూడామణినీ శ్రీరామునకు 

అందచేయమని పలికెనుగా || 26 || 

అంజనీ సుతుడు ఆనందముతో 

వృక్షములన్ని విరచివేసి| 

అశోక వనినీ ధ్వంసము చేసి 

రావణ సేనను వధియించె || 27 || 

రావణ సుతుడగు అక్షకుమారుడు 

మంత్రి పుత్రులన్ కింకరులన్| 

వధియించిన ఆ వాయు పుత్రుడు 

మేఘనాధునితో తలపడెను || 28 || '                                                                                 ||సుందర||

బ్రహ్మాస్త్రముతో మేఘనాధుడు 

మారుతి నప్పుడు బంధించి | 

రావణ సభలో ప్రవేశ పెట్టగ 

రావణుడేంతో మండిపడే || 29 ||   

సీతమ్మను శ్రీరామునికిచ్చి 

రాముని శరణు వేడుమనే |
రామ దూతగా వచ్చితినన్నను 

హనుమంతుని హతమార్చమనే || 30 || 

దూతను చంపుట పాపమనుచు 

వీభీషణాదులు తెలుపగనూ| 

వానరులకు అతి ప్రియమైన 

తోకను కాల్చగ నియమించె || 31 || 

రాక్షసులంతట నునె చీరలను 

తోకాకు చుట్టి నిప్పంటించి | 

హనుమను వీదుల త్రిప్పుచు నుండ 

తోకతో ఇండ్లంకు నిప్పంటించే || 32 ||                                                                        ||సుందర||

అగ్ని ఎంతగా ప్రజ్వరిల్లినను 

హనుమను చల్లగా చూచెనుగా| 

మైథిలియొక్క పాతివ్రత్యముకు 

అనలుడు ఎంతో చల్లబడే || 33 || 

మండుచున్న తన వాలముతోడను 

గృహముల నెన్నో కాల్చెనుగా | 

మనోజ్ఞమైన లంక నగరిని 

భస్మి పటలము గావించె || 34 ||   

హా పుత్రా! హా తండ్రి! యనుచు 

మరణించిన వారికై ఏడ్చుచునూ| 

రాక్షసులందరు రోదన చేయుచు
భయముతో పరుగులు పెట్టిరీగ || 35 || 

పవనాత్ముడు తన లాంగు లాగ్రమును 

సాగర మందున చల్లార్చి | 

భీభత్సముగ నున్న లంకను 

చూచి ఎంతయ్యో భీతిల్లే || 36 ||                                                                                  ||సుందర||

జానకి మాత ఎటులనున్నదో 

చూడకోరి హనుమయ్య | 

అతి త్వరితముగ వనమును చేరి 

సీతామాతకు ప్రణమిల్లె || 37 || 

రోహిణి చంద్రుని కలయు నట్లుగా 

రాముడు నిన్ను కలయుననే| 

శ్రీరాముడు అతి శీఘ్రముగా 

లంకానాధుని వధియించుననే|| 38 || 

జానకి తనకు ప్రియము చేసిన 

హనుమకు అలసట తీరగను| 

ఎందైనను ఆ రాతిరి గడిపి 

మరలిపొమ్మని తెలిపెనుగా || 39 ||   

అవలీలగా ఆ సంద్రము దాటి 

తన మిత్రులను చేరిన మారుతి| 

మధువని లోని మధువును గ్రోవి 

రాముని చెంతను నిలిచెనుగా || 40 || 

వెనువెంటనే మారుతి సీత క్షేమమును 

యదాతదంగా వినిపించి 

జానకి ఇచ్చిన చూడామణిని 

రఘు రామునికి అందంచె || 41 || 

చూచి రమ్మనిన కాల్చి వచ్చిన 

ఘనత నీకు దక్కెనుగా|  

హనుమయ్య నీ సాటెవరని 

సుగ్రీవాదులు కీర్తించిరి || 42 ||                                                                                            ||సుందర||

మా ఇలవేలుపు మారుతియే కదా 

తప్పులు క్షమింప కూరుచును | 

మారుతి కిదియె అంకితమనుచు 

మంగళ హారతి పాడెదను || 43 || 

రఘు రాముని నీ మనమున నిలిపిన 

మారుతీ నీకిదే మంగళము | 

నీ దాసులలో నను చేర్చమని 

మరి మరి నిన్నే వేడెదను || 44||                                                                                         ||సుందర||